Ismail Muçej, kryeredaktori i parë i “DRITA ISLAME”

Dec 14, 2020 Zani i Nalte Editoriale 0

Z. Ismail Muçej ishte kryeredaktori i parë i gazetës (sot revista) “Drita Islame”, themeluar në vitin 1992 nga Komuniteti Mysliman i Shqipërisë. Z. Muçej ka kryer detyra të ndryshme në KMSH si: Anëtar i kryesisë të Komunitetit Mysliman; drejtor për çështjet e kulturës pranë këtij Komuniteti; kryeredaktor i gazetës ‘‘Drita Islame’’; mësues i arabishtes në medresenë e Shkodrës ‘‘Haxhi Sheh Shamia’’.

Z. Ismail Muçej e drejtoi gazetën “Drita Islame” përgjatë viteve 1991-1999. Për detyrën e kryeredaktorit është me interes të shkëpusim një fragment nga fjalimi i tij, botuar në gazetën ‘‘Drita Islame’’, nr. 5, mars 1995, fq. 1. Në këtë artikull përçohet ndjenja e përgjegjësisë, vendosmëria, synimi dhe thjeshtësia e tij:

‘‘Ne i dolëm të zotë kësaj barre të rëndë e shumë delikate për të larë borxhet që kemi ndaj institucioneve fetare që na patën pajisur me kulturë fetare … kemi hyrë në vitin e katërt që po e nxjerrim një gazetë fetare dyjavore ‘‘Drita Islame’’, drejtimi i të cilës më është besuar mua e me tre kolegë të redaksisë. Më tepër si diletant, flas për veten time jemi përpjekur që me këtë të hedhim disa shkëndija të kulturës islame. Është e natyrshme që kërkesat e kohës janë më të mëdha, por kaq janë aftësitë e mundësitë materiale.’’

Kush ishte Ismail Muçej?

Z. Ismail Muçej lindi më 14 Dhjetor, 1924, në fshatin Spas të Kukësit. Rrjedh nga një familje me taban fetar. Babai, Hysejni me prejardhje nga Gjakova, ka përfunduar medresenë e Prizrenit dhe ka ushtruar aktivitetin si hoxhë. Ai ka njohur mirë gjuhën arabe, turke dhe frënge. Ndërsa nëna, Zyhraja, rrjedh nga një familje shkodrane.

Më 1932 ka ardhur pranë dajave në Shkodër, për të filluar dhe vazhduar shkollën fillore. Më 1937 i është akorduar bursa për të filluar studimet e mesme në Medresenë e Përgjithshme të Tiranës. Pas 8 viteve përfundoi aty studimet me rezultate të shkëlqyera. Ai gjithashtu, u edukua privatisht edhe nga elita e hoxhallarëve shkodranë.

Që nga mosha e rinisë dhe në vazhdim është marrë me shkrime, përkthime, studime dhe veprimtari të ndryshme intelektuale. Në rininë e tij, ka shërbyer si sekretar i Komitetit Bamirës Mysliman të Shkodrës; është punësuar edhe në arsimin shtetëror, si mësues, si sekretar i Seksionit të Arsimit në Kukës; drejtor i shkollës fillore në Krumë të Hasit; inspektor arsimi në Pukë; bashkëpunëtor i rregullt i revistës ‘‘Kultura Islame ’’, atëherë organ i Komunitetit Mysliman Shqiptar.

Më 1952, kur ishte akoma në Pukë, ishte i fejuar me Melianë, një bijë nga familja Djepaxhia dhe po përgatitej që të transferohej në Shkodër dhe të martohej, por arrestohet. Arrestohet me akuzën zyrtare ‘‘kontaktet me diversantët për të rrëzuar pushtetin’’, por u shtua edhe një akuzë tjetër gojore, ‘‘… e pa imagjinuar nga unë, se gjoja kisha përgatitur planin për të vrarë Enver Hoxhën dhe si pasojë u dënova me vdekje, pastaj 20 vjet, e më pas afër 12 vitesh u lirova.’’ – shënon z. Muçej.

Më 1963, pas 11 vitesh, në moshën 39 vjeçe, lirohet nga burgu dhe detyrohet të punojë si punëtor krahu. Ai u burgos, u keqtrajtua nga sistemi i kohës por nuk i mohoi bindjet e veta fetare, nuk iu nënshtrua politikave shkatërruese, nuk e mbështeti antifetarizmin. Z. Muçej shprehet: ‘‘Duke qenë ashtu i lidhur këmbë e duar, moralisht shumë i lartë. … ndihesha shumë krenar, asnjë mërzitje, përveç shqetësimit për gjendjen e prindërve e të vëllezërve. Isha i lidhur ngusht me këndimin e Kuranit dhe të lutjeve.’’ Përkujtimi i njerëzve të tillë është jo vetëm një akt njerëzor por edhe një mësim për brezat e rinj të hoxhallarëve, që të mos bien pre e mashtrimit dhe e aventurierëve politikë.

Periudha e burgut, me gjithë vështirësitë, vuajtjet fizike dhe shpirtërore, ka luajtur rolin e një shkolle të jetës. Kontaktet me të gjitha kategoritë e njerëzve në burg, mjedis i cili grumbullonte intelektualë të shkolluar në shkolla perëndimore dhe orientale, mësues, oficerë, hoxhallarë, priftërinj, tregtarë e deri te punëtori i thjeshtë, krijonte një frymë kulture e pjekurie, një universitet jete. Z. Muçej shënon: ‘‘Në burgun e Burrelit ishin mbledhur njerëz të elitës intelektuale e patriotike, aty ishte një shkollë për mue, ku mësova gjermanishten e turqishten, i kalonim ditët duke diskutuar çështje kulture dhe patriotike.’’

Në burg, z. Muçej takohet me mësuesin, edukatorin dhe eruditin nga Elbasani, prof. Et’hem Haxhiademi, i cili mes tjerash e këshillon të hartojë një fjalor arabisht-shqip. Me një punë këmbëngulëse, rreth 20 vjeçare, z. Ismail Muçej ka hartuar dy fjalorë: Arabisht-shqip me 45.000 fjalë e 20.000 shprehje, si dhe shqip-arabisht me 25.000 fjalë e 30.000 shprehje, të cilët arrijnë në 3300 faqe libri. Përveç këtyre dy fjalorëve, Z. Muçej ka përkthyer nga gjermanishtja një metodë për të mësuar gjuhën arabe duke u mbështetur në kritere didaktike e pedagogjike.

Krahas fjalorit dhe metodës për mësimin e arabishtes, ai përktheu dhe përgatiti për botim disa vepra, prej tyre: ‘‘Feja dhe misioni i saj’’, ‘‘Pse përqafova Islamin?’’, ‘‘Rendi i ri botëror’’ etj. Z. Ismail Muçej nuk është kufizuar me shkrime vetëm në gazetën ‘‘Drita Islame’’, por ka qenë bashkëpunëtor edhe në organe tjera të shtypit, si: ‘‘Rinia Islame’’, ‘‘Balli i Kombit’’, ‘‘Rilindja Demokratike’’, ‘‘Rimëkëmbja’’ etj. Karakteri i artikujve të tij ka qenë i larmishëm, fetar, politiko-shoqëror, historik, edukativ, gjuhësor, etj. Mes artikujve lexojmë: kujtime, reportazhe, replika, përkthime, çështje fetare, problematika shoqërore, qasje edukative etj. Ai është vlerësuar si publicist, studiues, poliglot, sepse njeh gjashtë gjuhë të huaja: anglisht, frëngjisht, gjermanisht, italisht, arabisht dhe turqisht. Z. Muçej shënon: ‘‘Njohja e këtyre shumë gjuhëve të huaja më kanë zgjeruar kulturën dhe më kanë ndihmuar për zgjidhjen e problemeve të jetës.’’ Ndërsa raportet me librin, z. Muçej i shpreh si më poshtë: ‘‘Librin nuk e lëshoj nga dora. Ai mbetet miku më i dashur i imi.’’

REDAKSIA